Nasza historia

Historia Biblioteki Publicznej w Szubinie sięga 1946 roku, a jej korzenie lat międzywojennych, a nawet jeszcze wcześniejszych bo przełomu XIX i XX wieku kiedy to zaostrzyła się walka narodowościowa w całym zaborze pruskim. Poczynania germanizacyjne władz zaborczych spowodowały powstanie oporu ze strony społeczeństwa w obronie polskości.Wymagało to jednak dużego wysiłku organizacyjnego. Najważniejszym zadaniem stała się praca kulturalno oświatowa, mająca za zadanie obudzić świadomość narodową Polaków oraz pielęgnację polskich tradycji historycznych i kulturalnych. Obowiązek ten wzięły na swoje barki różnego rodzaju towarzystwa oraz związki zawodowe i społeczne.

W grudniu 1895 roku powstało w Szubinie Towarzystwo Przemysłowe, które prowadziło bibliotekę złożoną z polskich książek. Następną organizacją szubińską było założone w marcu 1898 roku Towarzystwo Śpiewu “Halka”. Starało się ono pielęgnować polską pieśń i rozwijać życie towarzyskie przez urządzanie amatorskich przedstawień teatralnych, koncertów i deklamacji. “Halka” starała się także o rozpowszechnienie polskiej książki chociażby przez założenie swojej biblioteki.W 1904 roku staraniem miejscowego proboszcza księdza Ludwika Sołtysińskiego powstało w Szubinie Towarzystwo Polskich Robotników Katolickich, gdzie oprócz realizowania celów religijnych i kulturalno oświatowych prowadzono niewielką biblioteczkę. Na przestrzeni lat powstało jeszcze wiele organizacji, które posiadały swoje zbiory biblioteczne.

W powojennej historii miasta Szubin, Biblioteka funkcjonuje już od przeszło półwiecza. Na przestrzeni tych lat zmieniła się jej nazwa, struktura organizacyjna i zasięg oddziaływania. Początkowo Powiatowa, następnie Powiatowa i Miejska, a od 1975 roku do chwili obecnej Rejonowa Biblioteka Publiczna. Jej dzieje to przede wszystkim: rozbudowa sieci bibliotecznej, walka o lokale, zdobywanie środków na zakup księgozbioru i sprzętu, zaspakajanie potrzeb czytelniczych, dobór i doskonalenie kadry. Po wielu latach starań stworzony został obecny model biblioteki.

Początki rozwoju życia kulturalnego na ziemiach powiatu szubińskiego w chwili odzyskania niepodległości w 1945 roku były niezwykle trudne. W wyniku świadomej polityki germanizacyjnej prawie wszystkie zasoby kulturalne zostały zniszczone. W tak trudnych warunkach przystąpiono do organizowania na ziemi szubińskiej sieci bibliotek publicznych. Na wstępie zabezpieczono znikome pozostałości po okupacji oraz zaapelowano do społeczeństwa o dobrowolne przekazywanie książek do użytku publicznego. Na podstawie tej zbiórki zorganizowano w 1946 roku Powiatową Bibliotekę Publiczną w Szubinie przy ulicy Kcyńskiej 6, w budynku Starostwa Powiatowego. Kierownictwo biblioteki powierzono najpierw pani Lubomirze Krzyżanowskiej, a następnie Marii Ziółkowskiej-Chełmińskiej.

Na dzień 31.12.1948 roku biblioteka posiadała w swych zbiorach 2.661 tomów, a już pod koniec 1949 roku aż 5.825 woluminów. Od 1948 roku przystąpiono do organizacji sieci bibliotecznej na terenie całego powiatu. I tak powstają najpierw biblioteki miejskie, a mianowicie Miejska Biblioteka Publiczna w Kcyni, w Łabiszynie, w Szubinie, w Barcinie oraz biblioteki gminne w Chomętowie, Barcinie, Łabiszynie, Łankowicach, Samoklęskach Małych, w Sipiorach i Królikowie. W 1953 roku kierownictwo Biblioteki Powiatowej w Szubinie obejmuje z nakazu pracy Bożena Kierska.

W latach 54-65 następowały zmiany w sieci bibliotek spowodowane korektą podziału administracyjnego. Nastąpiło połączenie Biblioteki Powiatowej i Miejskiej w jeden organizm. Biblioteki gminne przemianowano na biblioteki gromadzkie. W 1965 roku kierownictwo Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Szubinie obejmuje Bronisław Roga. Sieć bibliotek publicznych stanowi ogółem 25 placówek bibliotecznych oraz 60 społecznych punktów bibliotecznych, utworzonych głównie przy szkołach w ogniskach kulturalno oświatowych. Kolejna zmiana w strukturze administracyjnej powiatu, dokonana w 1973 roku spowodowała, że Biblioteki Miejskie w Barcinie, Kcyni i Łabiszynie przemianowano na Biblioteki Publiczne Miasta i Gminy. Kilka bibliotek gromadzkich z kolei na gminne, pozostałe stały się filiami.

W 1975 roku w związku z likwidacją powiatu, dotychczasowa Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna przejęła nazwę Rejonowa Biblioteka Publiczna w Szubinie i sprawować zaczęła nadzór merytoryczny i instruktażowy nad siecią bibliotek w gminach byłego powiatu tj. Szubin, Barcin, Kcynia, Łabiszyn oraz dodatkowo nad gminą Białe Błota. Lata 90-te przyniosły nowe zmiany w strukturze bibliotek. Na mocy ustawy o samorządzie terytorialnym i ustawach kompetencyjnych, ciężar utrzymania i prowadzenia bibliotek spoczął na gminach w ramach zadań własnych. Rejonowa Biblioteka Publiczna przestała pełnić funkcje ponadlokalne i instruktażowe nad bibliotekami byłego rejonu. Finansowana z budżetu gminy, sprawuje dziś nadzór merytoryczny i udziela pomocy instruktażowej tylko bibliotekom swojej gminy. Uchwałą Rady Miejskiej w Szubinie Nr XXV/209/97 z dnia 14 lutego 1997 nadano Bibliotece nowy statut. Warunki lokalowe do 1974 roku były bardzo trudne. Swój renesans biblioteka przeżywała w lipcu 1974 roku, kiedy po licznych w swej historii przeprowadzkach i rozproszeniu działów, oddany został do użytku nowy zmodernizowany i rozbudowany gmach o łącznej powierzchni ponad 800 metrów kwadratowych. Biblioteka szubińska dysponuje funkcjonalnie i estetycznie urządzoną czytelnią oraz wypożyczalnią dla dorosłych, magazynem książek, pokojem socjalnym i pracownią biblioteczną. Wydzielony Oddział dla dzieci i młodzieży dysponuje również czytelnią i wypożyczalnią. Gromadzony przez lata księgozbiór stanowi obecnie dużą wartość nie tylko materialną, ale przede wszystkim duchową.

40% księgozbioru to bogaty zbiór literatury pięknej dla dorosłych (polskiej i obcej) oraz 25 % literatury dla dzieci i młodzieży (bajki,opowiadania, literatura przygodowa, lektury szkolne itp.). Około 35% stanowi literatura popularnonaukowa ze wszystkich dziedzin wiedzy. Księgozbiór wzbogacają wydawnictwa encyklopedyczno-informacyjne, słowniki, albumy, roczniki czasopism i prasa codzienna udostępniana prezentacyjne w czytelniach.

Od kilkudzisięciu lat Biblioteka jest współorganizatorem Dni Kultury Pałuckiej pn. “Wiosna na Pałukach” a od kilkunatu lat Dni Szubina, w czasie których, intensyfikuje działalność popularyzującą książkę – czytelnictwo – bibliotekę, a także promuje twórczość naszego regionu. Bardzo ciekawą formą działalności upowszechnieniowej były i są spotkania autorskie. Wielu słynnych pisarzy, którzy gościli w bibliotece m.in. Eugeniusz Paukszta, Bogusław Sujkowski, Marian Turwid, Tadeusz Kuta, Jan Jankowski, Wanda Dobaczewska, Elżbieta Dzikowska, Hanna Ożogowska, Janusz Rychlewski, prof. dr Franciszek Mincer, dr Anna Serbin i wielu innych.

W lipcu 2003 roku odszedł na emeryturę mgr Bronisław Roga. Stanowisko dyrektora objął mgr Mirosław Rzeszowski. Pod nowym kierownictwem Rejonowa Biblioteka Publiczna stoi przed nowym trudnym zadaniem przekształcenia się z tradycyjnej Książnicy w nowoczesny ośrodek edukacji i ponadlokalne centrum informacji.